Elk jaar kijk ik weer reikhalzend uit naar de Tour de France. Niet alleen als wielerliefhebber – maar vooral als teamcoach. In 2015 zat ik er met m’n neus bovenop tijdens de start in Utrecht. De stad ademde koers. En ik ook.
Wat me toen én nu nog steeds fascineert? De onzichtbare kracht van het team. De knechten. De ploegleiders. De mensen achter de schermen. Zonder hen rijdt geen enkele kopman in het geel. En juist daar liggen prachtige lessen voor leiders in organisaties.
Leiderschap is geen solorit
Wat me het meest raakt aan leiderschap in de Tour, is dat het niet gaat over degene die als eerste over de finish komt. Het gaat om het team. Om vertrouwen, communicatie en oog voor elkaars kracht. Als kopman heb je de plicht om je ploeggenoten te laten shinen. Omdat je zonder hen nergens bent. En omdat je ze nodig hebt – elke dag, elke kilometer.
Een goede leider weet dat duurzaam succes niet zit in controle, maar in verbinding. Je ploeg moet voor je willen werken. Dat verdien je niet alleen met prestaties, maar vooral met menselijkheid. Door oprechte waardering, het geven van complimenten, en door zichtbaar te maken dat ieders bijdrage ertoe doet.
Wie is wie in het peloton?
In een wielerploeg is de rolverdeling glashelder. De kopman, de knecht, de ploegleider, de mecanicien, de data-analist, de verzorger zijn allemaal essentieel. Hapert er één? Dan stokt het hele systeem.
En in organisaties? Daar lopen die rollen vaak door elkaar. Of zijn ze simpelweg niet uitgesproken. Dat maakt het ingewikkeld om goed samen te werken. Daarom is het zo belangrijk dat leiders:
- Helderheid scheppen over rollen
- Ruimte geven aan ieders kracht
- Het gesprek durven aan te gaan. Ook als iets niét werkt
Bij Stelvio begeleiden we teams in het scherp krijgen van rolverdeling, verantwoordelijkheden en eigenaarschap. Zodat iedereen bijdraagt vanuit zijn kracht.
Voorbeeldgedrag: durf jij gas terug te nemen?
Mathieu van der Poel is zo’n renner die met zijn voorbeeldgedrag veel leert over leiderschap. Hij laat zien wat het betekent om alles te geven, maar ook om respectvol te zijn, zelfs richting zijn concurrenten. Hij spreekt openlijk over tegenslagen, én over zijn bewondering voor anderen. Dat is krachtig leiderschap.
Een andere waardevolle les: vertrouw op je eigen stijl. De een klimt explosief, de ander gestaag. Ga niet mee in het tempo van de ander als het niet bij je past. Leiderschap is geen standaardmodel. Zelfkennis is key: ken je ritme, ken je kracht, en weet wanneer je gas terug moet nemen.
Geen strijd om de gele trui in je eigen team
Je zag het een paar jaar geleden bij Team Sky: interne strijd om het leiderschap werkte averechts. Als er geen helderheid is over wie je volgt, en waarom, ontstaan er spanningen en verliest het team aan kracht. In organisaties is dat niet anders.
Je hebt als leider te zorgen voor duidelijkheid, maar ook voor het vertrouwen dat iedereen ertoe doet. Geen strijd om status, maar een gedeeld doel. Een team waarin de één voor de ander rijdt, omdat hij weet: straks rijdt hij weer voor mij.
Samen de koers bepalen. Oók onder druk
Tijdens corona werd voor mij persoonlijk opnieuw duidelijk wat leiderschap vraagt. Het Stelvio-team stond onder spanning, net als veel organisaties. De neiging kan dan zijn om harder te gaan trappen, zelf op kop te blijven rijden. Maar wat we deden, was juist vertragen. Ruimte maken. Luisteren. Samen koers bepalen.
Ook dat zie je in de Tour: op cruciale momenten moet er worden afgestemd. Waar zit iedereen? Wie pakt het voortouw? Wie heeft juist herstel nodig? Bij Stelvio helpen we organisaties ook bij die koersvragen. Niet vanuit controle, maar vanuit verbinding, richting en ruimte.
Tot slot: wat voor leider wil jij zijn?
Rijd jij altijd op kop? Dan weet je hoe uitputtend dat is. En hoe weinig ruimte je overhoudt om te zien wat er om je heen gebeurt. Misschien is het tijd om af te zakken in het peloton, te kijken, te luisteren. En je team te vertrouwen.
Goede leiders:
- Zakken soms bewust terug in het peloton
- Laten anderen het tempo bepalen
- Bouwen aan zelfsturende teams
- Zetten de mens boven het systeem
Benieuwd hoe wij dat aanpakken? Bekijk ons aanbod op het gebied van leiderschapscoaching, teamontwikkeling of cultuurverandering.
